Produkcja przędzy lnianej przędza lniana len trzepany Łódź Adam-Pol (Może 2024)
Kołowrotek, wczesna maszyna do zamiany włókna w nić lub przędzę, którą następnie utkano w tkaninę na krośnie. Wirujące koło zostało prawdopodobnie wynalezione w Indiach, choć jego pochodzenie jest niejasne. Dotarła do Europy przez Bliski Wschód w średniowieczu europejskim. Zastąpił on wcześniejszą metodę ręcznego przędzenia, w której poszczególne włókna były wyciągane z masy wełny trzymanej na patyku lub kącie, skręcone razem w celu utworzenia ciągłego pasma i nawinięte na drugi patyk lub wrzeciono. Pierwszym etapem mechanizacji procesu było zamontowanie wrzeciona poziomo w łożyskach, aby można go było obracać za pomocą linki otaczającej duże koło napędzane ręcznie. Kądziel, niosący masę włókna, trzymał się w lewej ręce, a koło powoli obracało się w prawo. Trzymanie włókna pod kątem do wrzeciona spowodowało konieczny skręt.
Koło saskie lub saksońskie, wprowadzone w Europie na początku XVI wieku, zawierało szpulkę, na którą nawijano przędzę w sposób ciągły; kołtun, na którym trzymano surowe włókno, stał się nieruchomym pionowym prętem, a koło było poruszane pedałem nożnym, uwalniając w ten sposób obie ręce operatora.
Ulepszenie krosna w XVIII-wiecznej Wielkiej Brytanii spowodowało brak przędzy i zapotrzebowanie na mechaniczne przędzenie. Rezultatem była seria wynalazków, które przekształciły obracające się koło w napędzany, zmechanizowany komponent rewolucji przemysłowej.
